จัดสวนด้วย มอนสเตอร่า เสน่ห์ของใบใหญ่ลายฉลุ

จัดสวนด้วย มอนสเตอร่า คือการนำเสน่ห์ของใบใหญ่ลายฉลุ มาเติมความโดดเด่นให้สวนแนวตั้งดูมีชีวิตชีวา และร่วมสมัย บทนี้จะพาไปรู้จัก ลักษณะเด่นของมอนสเตอร่า วิธีปลูก ดูแล และการจัดวางให้เกิดมิติ ในพื้นที่จำกัด พร้อมแนวทางการผสมกับพืชอื่น เพื่อสร้างสวนแนวตั้งที่เขียวชอุ่ม และสะท้อนสไตล์โมเดิร์นทรอปิคัลอย่างลงตัว

ประวัติความเป็นมาการนำมอนสเตอร่าเข้าสู่ไทย
ข้อมูลพื้นฐาน และลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของมอนสเตอร่า
ความเชื่อและความหมายของมอนสเตอร่า
เทคนิคการจัดวางให้เกิดมิติสไตล์สวนแนวตั้ง
การขยายพันธุ์ การปลูก และการดูแล

ประวัติความเป็นมาการนำมอนสเตอร่าเข้าสู่ไทย

ก่อนปี 2560 มอนสเตอร่า (Monstera deliciosa) ถูกนำเข้ามาในไทยในฐานะไม้ประดับจากต่างประเทศ ปลูกในเรือนเพาะชำและสวนสไตล์เขตร้อน แต่ยังไม่เป็นที่นิยมในวงกว้าง มีเพียงบางสวน และร้านไม้ประดับนำเข้ามาจำหน่าย ราคาต้นละไม่กี่ร้อยถึงหลักพันบาท

ปี 2562–2563 กระแสเริ่มแรงขึ้นจากการแชร์ภาพสวนแนวตั้งและการตกแต่งบ้านในโซเชียลมีเดีย โดยเฉพาะสายพันธุ์ด่าง เช่น Monstera borsigiana variegata ที่มีราคาสูง ทำให้คนไทยเริ่มหันมาสนใจปลูกและสะสม ราคามอนสเตอร่าด่างเริ่มขยับจากหลักพันขึ้นไปถึง 50,000–100,000 บาทต่อต้น และมีการซื้อขายในกลุ่มออนไลน์หลายพันรายการ (26 กรกฎาคม 2022) [1]

ปี 2563–2564 ข่าวการซื้อขายมอนสเตอร่าด่างในไทย เช่น Monstera deliciosa var. borsigiana ‘mint’ ที่มีราคาสูงถึง 1,320,000 บาท กลายเป็นกระแสใหญ่ ทำให้มอนสเตอร่ากลายเป็นไม้ใบที่ถูกพูดถึงอย่างกว้างขวาง และถูกยกให้เป็น “ราชินีไม้ใบ” ราคามอนสเตอร่าด่างฟอร์มสวย ๆ อยู่ที่ 200,000–300,000 บาทต่อใบ และมีการซื้อขายจริงในตลาดไทยและต่างประเทศ โดยเฉพาะจีนและอเมริกา

ข้อมูลพื้นฐานของมอนสเตอร่า

ชื่อ: มอนสเตอร่า
ชื่อวิทยาศาสตร์: Monstera deliciosa Liebm.
ชื่อสามัญ (Common name): Swiss cheese plant, Window plant, Hurricane plant
ชื่อท้องถิ่น (ไทย): พลูฉีก, พลูแฉก
วงศ์ (Family): Araceae
ถิ่นกำเนิด (Origin): ป่าดิบชื้นในทวีปอเมริกากลาง เช่น เม็กซิโก ปานามา และประเทศใกล้เคียง

ที่มา: มอนสเตรา Monstera deliciosa Liebm. (5 สิงหาคม 2018) [2]

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของมอนสเตอร่า

ลำต้น: เป็นไม้เลื้อยเนื้ออ่อน มีข้อสั้น สามารถเลื้อยได้ไกลถึง 4 เมตร เมื่อต้นโตเต็มที่จะเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีน้ำตาล และแข็งแรงขึ้น
ดอก: ออกดอกเป็น ช่อเชิงลดมีกาบ (spadix with spathe) ที่ซอกใบ ลักษณะคล้ายดอกบอน หรือหน้าวัว แต่ไม่ค่อยพบช่อดอกในสภาพปลูกทั่วไป
ใบ: ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปหัวใจหรือไข่กว้าง ปลายเรียวแหลม โคนเว้าลึก ขอบใบหยักลึกจนเกิดช่องฉลุคล้ายหน้าต่าง จึงได้ชื่อสามัญว่า Swiss cheese plant แผ่นใบหนาเป็นมันคล้ายหนัง
ผล: ผลเป็นช่อเชิงลดทรงกระบอก เมื่อสุกมีรสหวานคล้ายสับปะรด และกล้วย แต่หากยังไม่สุกจะมีสารแคลเซียมออกซาเลต ที่ทำให้ระคายเคือง
ราก: มีทั้งรากใต้ดินและ รากอากาศ ที่ยื่นออกจากข้อ ใช้ยึดเกาะกับต้นไม้ หรือโครงสร้าง และช่วยดูดซับความชื้นจากอากาศ

ที่มา: มอนสเตรา Monstera deliciosa Liebm (17 เมษายน 2024) [3]

ความเชื่อและความหมายของมอนสเตอร่า

ความเชื่อในไทย: เสริมโชคลาภและการเงิน คนไทยเชื่อว่ามอนสเตอร่าช่วยดึงดูดความมั่งคั่ง และความเจริญรุ่งเรืองเข้ามาในบ้าน ปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย นิยมปลูกไว้ในบ้าน หรืออาคารเพื่อป้องกันสิ่งไม่ดี และเสริมความเป็นสิริมงคล

ความเชื่อในฮวงจุ้ย: ธาตุไม้และพลังการเติบโต มอนสเตอร่าถูกจัดอยู่ในธาตุไม้ สื่อถึงการขยายตัว ความเจริญ และชีวิตชีวา ตำแหน่งที่เหมาะสมคือ หากวางไว้ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ จะช่วยเสริมความมั่งคั่ง และปรับสมดุลพลังงานในบ้าน

ความหมายเชิงสัญลักษณ์สากล:

ความเคารพและอายุยืน ในวัฒนธรรมตะวันออก มอนสเตอร่ามักสื่อถึงการให้เกียรติผู้สูงอายุ และความยั่งยืน
ความสัมพันธ์และความปรารถนาดี ในภาษาดอกไม้ (Floriography) มอนสเตอร่าหมายถึง การมีแผนการใหญ่ ความสัมพันธ์ลึกซึ้ง และการอวยพร
ความแข็งแกร่งท่ามกลางอุปสรรค ช่องฉลุบนใบ (fenestrations) สื่อถึงการผ่านอุปสรรค และการปรับตัวได้ดี

เทคนิคการจัดวางให้เกิดมิติสไตล์สวนแนวตั้ง

ใช้ใบใหญ่เป็นจุดนำสายตา มอนสเตอร่ามีใบใหญ่ฉลุเด่นชัด เหมาะวางเป็นฉากหลังหรือกลางผนังแนวตั้ง เพื่อสร้างความโดดเด่นและความลึก สร้างความแตกต่างด้านขนาดใบ เพิ่มความหนาแน่น และความหลากหลาย
จัดระดับชั้นพืช วางพืชใบเล็กหรือฟู แนะนำ เฟิร์นกนกนารี หรือพลูด่าง ไว้ด้านหน้า เพื่อให้เกิดความต่อเนื่อง และชั้นเชิง เติมความละเอียดอ่อน และความฟูให้สวนแนวตั้ง
เพิ่มความพลิ้วด้วยรากอากาศ ปล่อยรากอากาศของมอนสเตอร่าเลื้อยลงมา ช่วยสร้างบรรยากาศธรรมชาติ และความเคลื่อนไหวในสวนแนวตั้ง
ใช้โมดูลแนวตั้งหรือกระถางแขวน เพื่อประหยัดพื้นที่
เลือกพืชที่มี โทนสีเขียวต่างกัน (เข้ม–อ่อน–ด่าง) เพื่อสร้างความหลากหลายทางสายตา
หากอยู่ในอาคาร ควรเพิ่ม ไฟส่องเฉพาะจุด เพื่อเน้นลวดลายใบ และสร้างบรรยากาศอบอุ่น

การขยายพันธุ์ การปลูก และการดูแล

การขยายพันธุ์

การปักชำกิ่ง (Cuttings): วิธีนิยมที่สุด ใช้กิ่งที่มีข้อและรากอากาศ ปักลงในดิน หรือแช่น้ำจนรากงอก
การเพาะเมล็ด: แช่เมล็ดในน้ำ 1–2 วันแล้วนำไปเพาะในดิน แต่ใช้เวลานานกว่าจะโต
ช่วงเวลาที่เหมาะสม: ฤดูใบไม้ผลิ และฤดูร้อน เพราะเป็นช่วงที่พืชเจริญเติบโตได้ดีที่สุด

การปลูก

ดิน: ใช้ดินร่วนโปร่ง ระบายน้ำดี เช่น ดินผสมกาบมะพร้าว + เพอร์ไลต์ + พีทมอส
แสง: ชอบแสงรำไรหรือแดดอ่อน หากแดดแรงเกินไปใบจะไหม้
กระถาง: เลือกกระถางที่มีรูระบายน้ำ และควรเปลี่ยนกระถางทุก 1–2 ปีเพื่อให้รากมีพื้นที่
การจัดวาง: เหมาะกับสวนแนวตั้ง หรือปลูกในอาคาร เพื่อฟอกอากาศ และสร้างบรรยากาศเขียวชอุ่ม

การดูแล

การรดน้ำ: รดน้ำสม่ำเสมอ สัปดาห์ละ 1–2 ครั้ง ให้ดินชุ่มแต่ไม่แฉะ ปล่อยให้ดินแห้งเล็กน้อยก่อนรดครั้งต่อไป
ความชื้น: ชอบความชื้นสูง ควรพ่นละอองน้ำ หรือวางใกล้เครื่องเพิ่มความชื้น
ปุ๋ย: ใส่ปุ๋ยละลายช้าเดือนละครั้ง หรือปุ๋ยน้ำทุก 2–3 สัปดาห์ในช่วงฤดูเจริญเติบโต
การดูแลใบ: เช็ดใบด้วยผ้าชุบน้ำหมาด ๆ เพื่อลดฝุ่น และช่วยให้พืชสังเคราะห์แสงได้ดี
โรคและแมลง: ระวังรากเน่าเมื่อดินแฉะเกินไป และศัตรูพืช เช่น เพลี้ยแป้งหรือไรแดง

สรุป จัดสวนด้วย มอนสเตอร่า ตอบโจทย์ทุกมิติ

โดยสรุปแล้ว จัดสวนด้วย มอนสเตอร่า คือการนำเสน่ห์ของใบใหญ่ฉลุมาเติมความสดชื่น และมิติให้พื้นที่จำกัด การผสมกับพืชใบเล็ก หรือไม้ใบลาย ช่วยสร้างความหลากหลาย และบรรยากาศเขียวชอุ่มตลอดปี ด้วยการดูแลที่ไม่ยุ่งยาก มอนสเตอร่าจึงเป็นไม้ประดับ ที่ตอบโจทย์ทั้งความงาม และความร่วมสมัย

ควรจัดวางมอนสเตอร่าในตำแหน่งใดเพื่อให้เกิดมิติ?

วางเป็นฉากหลัง หรือกลางผนัง แล้วเสริมด้วยพืชใบเล็กด้านหน้า เพื่อเพิ่มความลึก อีกวิธีคือจัดวางมอนสเตอร่าคู่กับไม้เลื้อย หรือเฟิร์นที่ห้อยลงมา เพื่อสร้างความพลิ้วไหว และความต่อเนื่องของมิติในสวนแนวตั้ง

พืชชนิดใดที่นิยมผสมกับมอนสเตอร่าในสวนแนวตั้ง?

เฟิร์น ฟิโลเดนดรอนใบเล็ก คาลาเทีย และพลูด่าง เพื่อเพิ่มความหลากหลายและสีสัน การผสมเหล่านี้ช่วยสร้างความสมดุลระหว่างใบใหญ่ฉลุของมอนสเตอร่ากับใบเล็กหรือลายสี ทำให้สวนแนวตั้งดูมีมิติ และบรรยากาศเขียวชอุ่มอย่างเป็นธรรมชาติ