การต่อสู้ โบกาตอร์ คืออะไร (Bokator) ศิลปะการสู้ของชาวกัมพูชา ถือกำเนิดมาแล้วกว่า 2,000 ปี ผสมระหว่างมวยปล้ำ อาวุธ และใช้มือเปล่า ก่อนฝึกต้องประกอบพิธีกรรมเต้นรำ ส่วนข้อมูลเพิ่มเติม ศึกษาต่อด้านล่าง
โบกาตอร์ คืออะไร คือ ระบบต่อสู้ประชิดตัว ถูกใช้โดยกองทัพกัมพูชา โดยคำเรียกนี้ ปรากฏครั้งแรกในปี 1938 ในพจนานุกรมเขมร สันนิษฐานว่า มาจากวลี bok tao หมายถึง ทุบหรือตีสิงโต
เนื่องจากมีตำนานเล่าว่า มีนักรบเอาชนะสิงโต โดยการทุบมันแค่ครั้งเดียว นอกจากนี้ โบกาตอร์ยังรู้จักในชื่อ คุนโบกาตอร์ (Kun L’bokator) อีกด้วย
การต่อสู้โบกาตอร์ มีอายุมากกว่าสองพันปี เกิดขึ้นในศตวรรษที่ 1 โดยชาวเขมรยุคแรกที่อาศัยในป่า และมีหลักฐานแน่ชัดในศตวรรษที่ 7 ซึ่งเป็นจารึกที่พบในวัดภู โดยมีการกล่าวถึง ศาสตร์ต่อสู้ของพระเจ้าชัยวรมันที่ 1
กระทั่งถึงศตวรรษที่ 16 เมืองลองเวก ถูกใช้เป็นศูนย์กลาง รวมผู้มีความรู้จากด้านต่างๆ โดยเฉพาะจังหวัดกำปงชนัง เคยเป็นที่รู้จักกันว่า เป็นสถานที่ฝึกศิลปะการต่อสู้ของกองทัพ แต่เมื่อเข้าสู่ยุคสาธารณรัฐเขมร (1970-1979) การฝึกโบกาตอร์ต้องแอบซ่อน เพราะถูกสงสัยว่าจะใช้เพื่อก่อกบฏ
จนถึงปี 1995 มีผู้ถูกเรียกว่าบิดาแห่งโบกาตอร์ยุคใหม่ คือ San Kim Sean ส่งผลให้สหพันธ์คุนโบกาตอร์กัมพูชา (CKBF) ก่อตั้งขึ้นในปี 2004 ก่อนที่ในปี 2006 การแข่งขันระดับประเทศครั้งแรก จะจัดขึ้นพร้อมผู้เข้าร่วม 300 คน
ที่มา: History [1]
สไตล์โบกาตอร์ มีมากกว่า 300 รูปแบบ แต่ที่นิยมฝึกฝน มีด้วยกัน 5 รูปแบบ ดังนี้
อีกทั้งยังมีสัตว์ อาทิเช่น จระเข้, กวาง, แมว ซึ่งใช้เทคนิคเฉพาะตัว
การจัดอันดับโบกาตอร์ เรียกว่า krama โดยครอบคลุมการฝึกไม่น้อยกว่า 10,000 ท่า ผู้เริ่มต้นจะได้ครามาสีขาว เลื่อนเป็นสีเขียว, น้ำเงิน, แดง, น้ำตาล, ดำ 10 ระดับ ส่วนสีทอง เป็นของปรมาจารย์
เทคนิคโบกาตอร์ แบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ คือ เทคนิคพื้นฐาน, เทคนิคเลเวลสูง (อาวุธ) โดยมีกระบวนท่าเด่นๆ ดังนี้
พื้นฐาน
เลเวลสูง (อาวุธ)
ที่มา: Bokator Basic Techniques, Advanced Bokotor Techniques [2]
โบกาตอร์กับมวยไทย หรือมวยไทยโบราณ เหมือนกันบางเทคนิค แต่โบกาตอร์มีแนวทางการฝึกชัดเจน มีการจัดอันดับ รวมถึงใช้อาวุธ ผสมเทคนิคมวยปล้ำเขมร การรัดคอหรือจับล็อก ในขณะที่มวยโบราณ ไม่มีระบบที่ชัดเจน ส่วนใหญ่ต่อสู้ประชิดตัว
อะไรป้องกันตัวได้ดีกว่า?
มวยโบราณ ฝึกความสามารถในการปรับตัวได้ดีกว่า เพราะต้องคิดวิเคราะห์ มีความคล่องตัว ประยุกต์ใช้เทคนิคตามสถานการณ์
อยากฝึกเป็นระบบต้องฝึกอะไร?
ถ้าอยากฝึกแบบเป็นระบบ โบกาตอร์มีความชัดเจนกว่า เพราะใช้โครงสร้างเดียวกับ ศิลปะการต่อสู้อื่นๆ และยังครอบคลุมการฝึกอาวุธด้วย ส่วนมวยโบราณ อยู่ในระบบเดียวกับมวยไทย ใช้เป็นทักษะเสริม
ที่มา: Muay Boran vs Bokator [3]
สรุปแล้ว โบกาตอร์คือศาสตร์ต่อสู้ของนักรบเขมร อายุไม่น้อยกว่า 2 พันปี มีสไตล์การฝึกเลียนแบบสัตว์ ใช้ทักษะทั้งต่อย เตะ ตีศอก ร่วมกับอาวุธ ซึ่งเป็นระบบมากกว่ามวยไทยโบราณ แต่มีประสิทธิภาพการป้องกันตัวน้อยกว่า
คุนโบกาตอร์ เป็นหนึ่งในศาสตร์ต่อสู้เก่าแก่ที่สุดในโลก ถูกใช้ในยุคสงคราม รวมถึงวัฒนธรรมกัมพูชา เช่น เครื่องแต่งกาย, ดนตรีดั้งเดิม, พิธีกรรมเต้นรำ ทำให้เมื่อปี 2022 ยูเนสโกบันทึกให้เป็น มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ หรืออ่านเพิ่มเติมได้ที่ traditional martial arts in Cambodia
ด้วยประวัติศาสตร์ของทั้งสอง มีการทับซ้อนกันบางอย่าง ทำให้มีทั้งแหล่งข้อมูลที่บอกว่า เป็นการต่อสู้เดียวกัน ซึ่งกุนขแมร์คือชื่อสมัยก่อน และโบกาตอร์คือชื่อปัจจุบัน แต่บางแหล่งข้อมูลบอกว่าไม่ใช่ เพราะโบกาตอร์ใช้ทักษะที่ครอบคลุม ส่วนกุนขแมร์เหมือนกับมวยไทย
